فصل سیزدهم-یک مثال عملی و کاربردی

دراین قسمت ما با ارائه مثال سعی خواهیم کرد که موضوع را بیشتر روشن کنیم.به مثال شرکت ایران خودرو دیزل توجه کنید.

1- معرفی صنعت خودروسازي در ايران
صنعت خودرو سازي در ايران سابقه‌اي 45 ساله دارد. اين صنعت حدود 16 درصد از كل ارزش افزوده بخش صنعت و3 درصد از توليد ناخالص ملي را تشكيل داده است. بيش از 1200 واحد فعال خودرو سازي و قطعه‌سازي در اين صنعت فعال هستند كه در حدود 250 هزار شغل را ايجاد كرده‌اند. در سال 1336 اولين واحد خودروسازي كشور، تقريباً هم زمان با شكل‌گيري صنايع خودروسازي در بسياري از نقاط دنيا پا گرفت. تفكر مديران دولتي در آن زمان بر اصل «مصرف انبوه» استوار بود. در آن سال‌ها اقتصاد ايران، دوران رشد سريع را پشت سر مي‌گذاشت و نيازهاي رو به تزايد بازار داخل از يك طرف و فقدان زيربناهاي لازم براي تحقق توليد داخلي مانع از پي ريزي اساسي پايه‌هاي صنعت خودرو كشور در كوتاه مدت بود و دولت وقت با طرح شعار «يك خودرو براي هر ايراني» سعي داشت كه هر چه سريعتر اين چالش و كمبودها را تا سطح قابل قبولي جبران نمايد. به همين دليل استراتژي افزايش عرضه از طريق مونتاژ خودرو در صنايع داخلي دنبال شده و به تبع آن صنايع جديد خودروسازي، طرح‌هاي توسعه و سياستگذاري‌هاي وابسته به آن در چهارچوب ساختار مونتاژ پي ريزي مي‌گرديد.
اين فرآيند با پيروزي انقلاب و كاهش درآمدهاي نفتي، تحريم ايران و به دنبال آن جنگ با عراق كه نتيجه آن كمبودهاي ارزي و مشكلات توليدي بود، به كلي قطع شده و باعث گرديد ضمن بروز افت شديد در روند توسعه صنعت خودرو، توليد آن نیز كاهش يابد. در طي سال‌هاي جنگ تحميلي به واسطه نياز كشور به خودروهاي نيمه سبك شاهد ورود خودرو به خصوص وانت سواري هستيم. با پايان جنگ و از سال 1368 به بعد در امر توليد و واردات خودرو تحول رو به رشدي ملاحظه مي‌شود. توليد و واردات خودرو در سال هاي 1368 تا 1371 تابع مستقيمی از درآمد ارزي كشور بوده است، اما روند توليد خودرو از سال 1372 به بعد نشان  مي دهد كه عليرغم سال‌هايي كه درآمد نفتي كشور سيري نزولي داشته است، توليد خودرو سرعت گرفته و سهم آن در توليد ناخالص ملي افزايش يافته است.
واقع شدن ایران در مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی، فرسوده بودن ناوگان حمل و نقل جاده‌ای کشور و ممنوعیت ورود خودرو، می‌تواند به یک فرصت استثنایی برای شرکت ایران خودرو دیزل تبدیل شود، زیرا تولید کامیون‌های کشنده و تریلر یکی از نیازهای اساسی محسوب می‌شوند. در این بین شرکت ایران خودرو دیزل و سایپا دیزل از شرکت‌های فعال در زمینه تولید این محصولات می‌باشند که شركت ايران خودرو ديزل محصولات بنز آلمان را تولید می‌کند و شرکت سایپا دیزل مشغول به تولید و مونتاژ محصولات کارخانه ولوو است.. شاید به توان گفت که هم اکنون نیاز داخلی کشور بسیار فراتر از میزان تولیدی می‌باشد و با توجه به طرح جایگزینی خودروهای فرسوده می‌توان افق روشنی را برای شرکت‌های فعال در این صنعت تصور کرد .

معرفی شرکت ایران خودرو دیزل
شركت ايران خودرو ديزل تحت عنوان گروه صنعتي خاور در سال 1338 با سرمایه اولیه 26 میلیون ریال در کارگاهي واقع در سه راه آذري تاسيس گرديد و يک سال بعد فعاليت خود را با مونتاژ ابتدايي يک دستگاه کاميون در روز آغاز نمود. در سال 1343 با توجه به افزايش تقاضاي کاميون در بازار خودروهاي کشور و محدوديت فضاي توليد، کارخانه به محل کنوني انتقال يافت و با احداث سالن‌هاي مناسب و تجهيز خطوط توليد، موفق به ساخت 762 دستگاه کاميون در آن سال گرديد و اين روند تا سال 1373 ادامه یافت.
در سال 1352 شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل و در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. در سال 58 شرکت مشمول بند "الف" قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران واقع شد. در سال 1371 سرمایه شرکت به 18 میلیارد ریال افزایش پیدا کرد و در سال بعد شرکت به بورس اوراق بهادار تهران ورود مجدد نمود.در سال 1377، شرکت ایران خودرو تقریبا 62 درصد از سهام گروه صنعتی خاور را خریداری نمود، این اقدام نه تنها منجر به خروج سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از مجموعه سهامداران گروه صنعتی خاور شد، بلکه باعش گردید تا گروه صنعتی خاور در زمره شرکت‌های خصوصی قرار گیرد. البته بنابر تصمیمات متخذه در جلسه مجمع عمومی فوق العاده مورخ 9/3/78 صاحبان سهام، شرکت سهامی عام گروه صنعتی خاور به شرکت سهامی عام ایران خودرودیزل تغییر نام داد.
از جمله  دستاوردهای ادغام بخش ساخت و تولید اتوبوس و ميني‌بوس ايران خودرو در گروه صنعتی خاور، می‌توان به طراحي و ساخت  انواع کامیون (سبک، نیمه سنگین و سنگین)، کشنده، انواع اتوبوس و مینی‌بوس و ..... مطابق با تكنولوژي روز جهاني اشاره نمود. همچنین تولید انبوه اتوبوس‌های شهری و برون‌شهری با ظرفیت 5500 دستگاه اتوبوس در مجموعه گروه صنعتي ايران خودرو ديزل واقع در كيلومتر 8 جاده ساوه به مرحله بهره‌برداری رسید، که این امر سهم چشمگیری از بازار وربه رشد تقاضا در کشور به طيف گسترده‌اي از انواع اتوبوس‌ها را به شرکت اختصاص داده است. تجربيات گذشته و توانمندي‌هاي تکنولوژيکي حاصل شده  منجر به ساخت اتوبوس جديدي به نام O355 که جايگزين اتوبوس 302 مي‌باشد، گرديد که هم اکنون نيز توليد آن ادامه دارد. اين شرکت همچنين به توليد اتوبوس‌هاي فرودگاهي، دو طبقه با طرح جدید C400، ،C457 و سه محوره و همچنین تولید كاميون‌هاي كشنده با كاربري حمل تانكر، تولید نسل جدید کامیون‌های بنز (اتگو) و اتوبوس‌های SC457 اشتغال دارد.
اين شرکت به موازات توليد اتوبوس، به توليد ميني‌بوس نيز همت گمارده است که در اين زمينه  مي‌توان به ميني‌بوس‌هاي هيوندايي کروس اشاره نمود. شرکت ايران خودرو ديزل امروزه توان توليد 15 هزار دستگاه کاميون و 7 هزار دستگاه ميني‌بوس و 4 هزار دستگاه اتوبوس را در سال دارا مي‌باشد. بعنوان مثال شرکت ایران خودرو دیزل در سال 1383، 17600 دستگاه انواع مختلف خودرو تولید و به بازار عرضه نموده است که این میزان تولید، سهمی معادل 2 درصد از صنعت خودرو را به خود اختصاص داده است.
شرکت‌هاي ديگري تحت عنوان شرکت فنرسازي خاور، شرکت سهامي خاص گواه، شرکت طراحي - مهندسي خودروهاي سنگين، شرکت توليد قطعات خاور، شرکت تاپ سرويس، شرکت گسترش وسايل خودرو آسيا، شرکت ايدم و توليد محور خودرو در زمينه‌ي توليد قطعات مختلف کاميون با اين شرکت همکاري دارند.

بررسی گذشته :
تکنسین های بورس معتقدند که گذشته درهمه حال می تواند چراغ راه آینده باشد . این موضوع را می توان قابل اتکاء دانست (چراکه به اندازه کافی از بنیان علمی برخورداراست) وما هم هرگز خودرا ازاین اصل مستثنی نمی دانیم . دراین بخش در نظر گرفتن رتبه نقد شوند گی وبازدهی که شرکت در طول سنوات قبل داشته می تواند ملاک عمل جدی قرارگیرد .
رتبه نقد شوندگی :
رتبه نقد شوندگی درحقیقت نشان دهنده تمایل بازار به خرید یک سهم  می باشد . وشرکتهایی که دارای رتبه نقد شوند گی پایین هستند به نحوی این مطلب را به نمایش می گذارند که اگرچه برای خرید این سهم باید انتظارکشید . اما برای فروش آن نیازی به انتظارنیست وبه حد کفایت تقاضا برای آن وجود دارد . به تعبیری کلی می توان رتبه نقدشوندگی رامطلوبیت بازار برای یک سهم نامید واین رتبه نشان دهنده سیالیت وجاری بودن یک سهم خواهد بود. روشن است که هیچ سرمایه گذاری هرگز تمایل ندارد درسهامی سرمایه گذاری کند که فاقد قابلیت نقد شوند گی سریع باشد تا درصورت نیازبه وجه نقد ویا امکان تبدیل آن به سهمی دیگرزمان را ازدست بدهد .

بازده گذشته :
بازده درواقع مجموعه عایدی های یک سهم دریک دوره زمانی است و ازاجزاء زیر تشکیل یافته است  :
* سودپرداختی به هرسهم
*مزایای سهام جایزه
*مزایای حق تقدم
*مابه التفاوت قیمت روز باقیمت پایه

نسبت سهامداران :
دراین بخش تصمیم داریم تا منافع ترکیب سهامداران را مورد بررسی قراردهیم . طبعا هرشرکتی دارای ترکیبی از طیف های مختلف سهامداران می باشد . ترکیبی ازاشخاص حقیقی وحقوقی که دارای نسبتهای مختلفی ازمالکیت یک شرکت را دارا می باشند
توجه کنیددرشرکتهای سهامی هرسهم می تواند دارای یک حق رای باشد واین حق رای زمانی اهمیت خود را نشان خواهد داد که تصمیماتی اساسی وبنیادی درپیش باشد ، همانند تعیین هیئت مدیره ، مدیرعامل ، تغییر اساسنامه ، افزایش سرمایه ، تقسیم سود و... پس می بینیم که تمام موارد از آنان اهمیت فوق العاده ای برای سهامداران جزء درپی خواهد داشت . طبعا تایید خواهید نمود که حضور یک تیم قوی سهامداران می تواند آینده یک شرکت را تضمین نماید .